Mặc dù khái niệm trí tuệ nhân tạo xuất hiện lần đầu vào năm 1956, nhưng chưa có nhiều tác động đến ngành ngôn ngữ. Phải đến năm 2020 khi OpenAI phát hành mô hình xử lý ngôn ngữ tự nhiên (Natural Language Processing – NLP) thành công thì kỷ nguyên AI mới thực sự bùng nổ. Trước khi AI xuất hiện, các chuyên gia ngôn ngữ là người thực hiện các công việc như dịch thuật, nhận dạng giọng nói, dạy và học ngoại ngữ, sáng tạo nội dung, phân tích ngôn ngữ và cảm xúc… Nhưng sau đó, công nghệ AI ra đời, đã cho phép máy tính có thể thực hiện các công việc liên quan đến ngôn ngữ một cách tự động, nhanh chóng và chính xác hơn, mở ra cơ hội giao tiếp đa ngôn ngữ trên toàn cầu.
Dưới đây là một số ứng dụng của AI trong ngành ngôn ngữ:
AI giúp ngành ngôn ngữ trở nên hiệu quả và linh hoạt hơn, nhờ đó con người có thể tập trung vào những công việc sáng tạo và mang tính chất tư duy cao hơn. Tuy nhiên, chúng ta cũng gặp phải những thách thức mới, chẳng hạn như công nghệ này sẽ sớm thay thế phần lớn các công việc cơ bản của con người như dịch thuật, giảng dạy, viết tin bài…
5 ngày là thời gian để ChatGPT của OpenAI đạt được một triệu người dùng và nó không dừng lại ở con số đó. Theo các nhà phân tích, dịch vụ này đạt 100 triệu người dùng chỉ sau hai tháng.
Ví dụ này là minh chứng cho thấy sự thu hút mạnh mẽ của AI với người dùng. Xét riêng về ngành dịch tại Việt Nam, chúng ta có thể thấy sự biến đổi qua từng giai đoạn như sau:
Chỉ trong một thời gian ngắn, công nghệ đã biến hóa khôn lường. Những việc 10 năm trước chúng ta còn cho rằng là không thể như dịch hàng nghìn từ trong một phút hay không cần phiên dịch viên cũng có thể hiểu được ngôn ngữ của nước khác thì giờ đây tất cả đã trở nên phổ biến trên toàn cầu. Khắp trên Internet là các bài đăng tìm người biên tập nội dung do AI sáng tạo, đào tạo AI, định mức cho một biên tập viên là 200 – 250 bài viết mỗi tuần, một khối lượng công việc không hề nhỏ nếu chúng ta phải tự sáng tạo nội dung mà không có máy hỗ trợ. Hiện nay, nội dung được sản xuất và dịch ra nhiều ngôn ngữ chỉ trong vài phút. Các thương hiệu, công ty, những người làm truyền thông có thể nhấn chìm thế giới trong ngôn từ do AI tạo ra. Không khó để nhận ra những thay đổi về mặt ngôn ngữ được thể hiện qua các yếu tố sau:
Chúng ta sẽ có lúc cảm thấy mình chỉ như một con cá nhỏ ngụp lặn trong đại dương nội dung. Điều này dẫn chúng ta đến đâu? Trước tiên chúng ta hãy nhìn vào những điều tích cực mà AI mang lại:
Mặc dù, AI mang đến hiệu quả cao cho công việc của nhiều ngành nghề nhưng đi cùng đó là không ít các thách thức mà chúng ta phải đối mặt. Riêng ngành ngôn ngữ mà cụ thể là ngành dịch, các thách thức đặt ra như sau:
Sự phát triển của ngôn ngữ AI đã đưa chúng ta đến gần hơn với việc thu hẹp khoảng cách giữa con người và máy móc. Khả năng của máy móc trong việc hiểu và tạo ra ngôn ngữ giống con người đã mở ra những khả năng mới trong nhiều ngành công nghiệp khác nhau. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải giải quyết các vấn đề đạo đức và đảm bảo sử dụng công nghệ ngôn ngữ AI một cách có trách nhiệm. Với việc tiếp tục nghiên cứu và phát triển, ngôn ngữ AI có tiềm năng cách mạng hóa cách chúng ta tương tác với máy móc và nâng cao cuộc sống hằng ngày của chúng ta. Để đối phó với những thách thức do sự phát triển của công nghệ AI, ngành ngôn ngữ cũng cần có những giải pháp phù hợp. Một số giải pháp có thể kể đến như:
Ngoài ra, để phát triển ngành ngôn ngữ trong tương lai, cần có những giải pháp sau:
Ví dụ, trong lĩnh vực dịch thuật tự động, những người làm ngôn ngữ có thể đóng góp bằng cách:
Cuối cùng, thành công luôn bắt nguồn từ tư duy đúng đắn. Điều quan trọng là chúng ta phải nhớ rằng có một lý do tại sao ngành ngôn ngữ vẫn tồn tại – và thậm chí phát triển – dù cho công nghệ luôn tiến hóa mạnh mẽ. Công nghệ AI và robot có thể tạo ra vô vàn sản phẩm trong nháy mắt, nhưng việc kết nối thực sự với người sử dụng lại chính là cảm xúc, đặc trưng không thể pha trộn và cá tính riêng. Hiểu được suy nghĩ của người dùng và tìm ra cụm từ hoàn hảo để truyền đạt một thông điệp là điều mà AI hay bất cứ một công nghệ hiện đại nào khác sẽ không thể thực hiện trong một thời gian dài nữa.
Đây chính là điều sẽ làm cho chúng ta khác biệt. Điều này sẽ đòi hỏi chúng ta không chỉ đào sâu nghiên cứu hơn trong mọi việc mà còn phải dành thời gian để tìm ra các ý tưởng sáng tạo, lựa chọn câu chữ sao cho truyền tải được thông điệp và cảm xúc nhằm chạm đến trái tim độc giả. Và cuối cùng, nó sẽ làm cho chúng ta trở nên con người hơn bao giờ hết.
